top of page
Zoeken

Alsem

  • Foto van schrijver: Dave
    Dave
  • 30 mrt 2023
  • 5 minuten om te lezen

Bijgewerkt op: 13 apr 2023




Wormwood


Botanische naam

Artemisia absinthium. Synoniemen: Artemisia absinthium var. insipida, Absinthium vulgare, Artemisia baldaccii, Artemisia inodora, Artemisia kulbadica, Artemisia rehan, Artemisia rhaetica.

Gebruikelijke naam

Alsem, alsem, absint, groene gember

Familie

Asteraceae

Gebruikte delen

Blad en bloeiende toppen

Inheems in

Europa, Azië en Noord-Afrika

Oogstrichtlijnen

Alsem, een overblijvend kruid, kan twee keer per jaar worden geoogst, afhankelijk van het beoogde gebruik. De beste tijd om te oogsten voor bittere bestanddelen is tijdens de volle bloei in september, terwijl de essentiële oliën in juni en juli hun hoogtepunt bereiken. De bladeren gaan echter in kwaliteit achteruit zodra de plant begint te bloeien. Het hele kruid kan worden geoogst door het bij de basis af te snijden, of de bladeren kunnen gedeeltelijk worden geoogst in het voorjaar en de bloeiende takken in de zomer. Om een goede kwaliteit gedroogd materiaal te garanderen, moet alsem gedroogd worden bij kamertemperatuur, omdat essentiële oliën beginnen te bederven bij temperaturen van 35 °C. Bittere verbindingen daarentegen zijn relatief stabiel na droging en opslag.

 

Artemisia, een plantengeslacht waar alsem onder valt, wordt al eeuwenlang gebruikt voor zijn medicinale en culturele betekenis. Met meer dan 400 soorten hebben veel kruiden uit dit geslacht gezondheidsvoordelen en worden ze gebruikt bij rituelen. Met name alsem is gebruikt om zijn geneeskrachtige eigenschappen en staat bekend om zijn bittere smaak.


Alsem, een kruid met een lange gebruiksgeschiedenis, wordt al eeuwenlang gebruikt om zijn bittere smaak en geneeskrachtige eigenschappen. Het werd gebruikt als tonicum voor de maag, als vermijdingsmiddel om wormen te verdrijven en als stimulerend middel. Bovendien was het een belangrijk ingrediënt bij de productie van populaire likeuren als vermout en absint. In de moderne westerse kruidenleer blijft alsem, vanwege zijn krachtige smaak, een populaire bittere tonic. Het Europees Geneesmiddelenbureau erkent het gebruik voor anorexia, atonische dyspepsie en wormbesmetting. (1)


Alsem, ook bekend onder de wetenschappelijke naam Artemisia, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de oude Griekse mythologie. De plant werd genoemd naar de godin Artemis, die hem samen met haar broer Apollo gebruikte om een koortsige plaag in de stad Selinus op Sicilië te genezen. Deze legende wordt nog steeds herdacht op de Selinus munt uit de 5e eeuw voor Christus. De geneeskrachtige eigenschappen van de plant zijn al eeuwenlang bekend en worden ook nu nog bestudeerd. (2)


Alsem, ook bekend als absinthium, dankt zijn naam aan het Griekse woord apsinthion, dat "ongenietbaar" betekent vanwege zijn extreem bittere smaak. Andere vertalingen suggereren dat het "zonder zoetheid" of "onbruikbaar" betekent. Ondanks zijn onaangename smaak wordt alsem al eeuwenlang gebruikt voor medicinale en culinaire doeleinden.


Alsem is een bitter kruid dat in de westerse kruidenleer veel gebruikt wordt vanwege zijn digestieve voordelen. Zijn belangrijkste bitterstof, absinthine, staat bekend om zijn intense bitterheid en zijn vermogen om de eetlust te stimuleren. Bitters als alsem kunnen nuttig zijn voor mensen met een verminderde eetlust, omdat ze een sensorische reactie in de mond opwekken die de darmen het signaal geeft om spijsverteringshormonen en -sappen af te geven. Bovendien is gebleken dat alsem de tonus in de vasculaire weerstandsvaten verhoogt, wat de spijsverteringsactiviteit kan vergemakkelijken. (3)


Alsem is effectief gebleken bij de behandeling van onevenwichtigheden in het spijsverteringskanaal, vooral bij ontstekingen. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat alsem effectiever is dan een placebo bij het voorkomen van herhaling van de postoperatieve ziekte van Crohn en het opwekken van remissie. Deze studies werden uitgevoerd volgens dubbelblinde, placebogecontroleerde methoden en werden gepubliceerd in gerenommeerde medische tijdschriften. (4)


Alsem wordt al eeuwenlang gebruikt om de gezondheid van de lever te ondersteunen door de productie en doorstroming van gal te bevorderen. Dit is cruciaal omdat een overbelaste lever tot allerlei gezondheidsproblemen kan leiden. In de Oeigoerse geneeskunde wordt alsem ook gebruikt om leverziekten te behandelen. Recent onderzoek suggereert dat alsem extract beschermende effecten kan hebben tegen acute leverschade, mogelijk door zijn antioxidatieve of immunomodulerende eigenschappen.


Alsem, een sterk bitter kruid, wordt van oudsher in verband gebracht met anthelmintische eigenschappen. Hoewel oude teksten van Dioscorides en Galen dit gebruik niet vermelden, doen veel klassieke en renaissanceteksten en moderne kruidendokters dat wel. Dierstudies hebben dit gebruik ondersteund, waarbij alsem extract een afname van het aantal eicellen van Syphacia parasieten liet zien. Dit heeft geleid tot suggesties dat alsem zou kunnen dienen als bron van nieuwe antiparasitaire geneesmiddelen. Uit een onderzoek bleek dat A. absinthium extracten een veelbelovend alternatief zijn voor commercieel verkrijgbare ontwormingsmiddelen voor de uitroeiing van nematoden bij schapen. Interessant is dat zij opmerkten dat een ethanolisch extract beter werkte dan het waterige extract, vooral omdat alcohol de oplosbaarheid van de anthelmintische principes bevordert. Er zijn echter geen klinische proeven uitgevoerd om deze bevindingen te bevestigen.(5)

 

Dosis voor volwassenen (7)

Infusie: 1-1,5 g fijngemalen bovengrondse delen in 150 mL kokend water, 2-3x/dag.

Sap: 5 mL, 2x/dag Poeder: 0,76 g, 3x/dag

Tinctuur: 1-4 mL (1:1, 25%), 3x/dag.


Veiligheid:

Alsem is een plant die al eeuwenlang voor medicinale doeleinden wordt gebruikt. Hoewel het over het algemeen als veilig wordt beschouwd wanneer het in de aanbevolen doses wordt gebruikt, zijn er enkele voorzorgsmaatregelen die moeten worden genomen. Mensen die allergisch zijn voor planten uit de Asteraceae familie moeten alsem vermijden, evenals mensen met galstenen of andere galgangaandoeningen. Bovendien moeten personen met maagovergevoeligheid het gebruik van alsem vermijden. Het is belangrijk de aanbevolen doseringsrichtlijnen te volgen en medisch advies in te winnen als er zorgen zijn. (6)


Acties

Anthelmintisch, Antirheumatisch, Antibacterieel, Antiparasitisch, Antipyretisch, Bitter, Choleretisch, Diaphoretisch, Emmenagoog, Leverversterkend.


Energie

Verkoelend,Drogend,Verwarmend


Referencies:


(1) Mills, S., &Bone, K. (2000). Principles and practice of phytotherapy: Modern herbal medicine. Edinburgh, United Kingdom: Churchill Livingstone.

(2) Wright, C.W. (2002). Artemisia. London, United Kingdom: Taylor & Francis. (3) McMullen, M.K., Whitehouse, J.M., & Towell, A. (2015). Bitters: Time for a new paradigm. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2015. https://doi.org/10.1155/2015/670504

(4) Omer, B., Krebs, S., Omer, H., & Noor, T.O. (2007). Steroid‐sparing effect of wormwood (Artemisia absinthium) in Crohn's disease: A double‐blind placebo‐controlled study. Phytomedicine, 14, 87-95. https://doi.org/10.1016/j.phymed.2007.01.001

(5) Tariq, K.A. (2009). Anthelmintic activity of extracts of Artemisia absinthium against ovine nematodes. Veterinary Parasitology, 160, 83- 88. https://doi.org/10.1016/j.vetpar.2008.10.084

(6) Hoffmann, D. (2003). Medical herbalism: The science and practice of herbal medicine. Rochester, VT: Healing Arts Press.

(7) European Scientific Cooperative on Phytotherapy. (2003). ESCOP monographs: The scientific foundation for herbal medicinal products. Stuttgart, Germany: Thieme.




 

Wetenschappelijk onderzoek:













 
 
bottom of page